Gevaarlijke energie isoleren is essentieel om op een veilige manier aan machines te kunnen werken tijdens onderhoud of productiewerkzaamheden. Helaas is dit vaak complex en moeilijk te handhaven, met name wanneer er verschillende energiebronnen moeten worden geïsoleerd.
Want gevaar met betrekking tot elektriciteit is vaak snel te identificeren, maar wat als er ook hydrauliek of pneumatiek afgeschakeld dient te worden? Zorgt het uitschakelen van de energiebron voor gevaar en wordt er rekening gehouden met restenergie, zoals zwaartekracht of druk? Een trapped key interlock systeem bied de mogelijkheid om meerde energiebronnen te isoleren.
Lockout-Tagout procedures zijn ontworpen om deze risico’s te verkleinen, maar er is geen garantie dat medewerkers energiebronnen daadwerkelijk isoleren en vergrendelen in de juiste positie. Lockout-Tagout is een administratieve procedurele handeling, waarbij altijd dient te worden vertrouwd op het correct handelen van de betrokkenen. Wanneer dit correct wordt geïmplementeerd en onderhouden kan het effectief zijn, maar dit hangt af van veel verschillende factoren.
Hiërarchie van controle
Bijna 50 jaar geleden werd er gestart met de British Standard BS5304, veiligheid van machines, wat het begin was naar veel meer richtlijnen op het gebied van machineveiligheid. Eén van de voorbeelden genoemd in deze standaard is de rubbermixer.
In verreweg de meeste machineveiligheid applicaties zijn er meer toegangspunten te vergrendelen dan energiebronnen, maar in het geval van de rubbermixer is dit omgekeerd.
Hierdoor is dit een uitstekend voorbeeld voor het isoleren van energiebronnen, welke bestaan uit: twee elektrische circuits, pneumatiek, hydrauliek en opgeslagen energie. Het demonstreert de complexiteit bij het verzekeren dat alle energiebronnen zijn vergrendeld in de juiste positie en volgorde voordat werkzaamheden kunnen plaatsvinden.
Bijna 50 jaar later wordt hetzelfde voorbeeld gebruikt in de herziening van ISO 14119 veiligheid van machines, veiligheidsvergrendelingen i.c.m. afschermingen, principes voor ontwerp en selectie.
Rubber mixer met overzicht van toegangspunten en energiebronnen
Het schema toont een trapped key interlock systeem voor een rubber mixer toepassing.
Sleutels worden vrijgegeven vanuit een interlock systeem enkel wanneer de betreffende energiebron is geïsoleerd. Er ontstaat een gevaar wanneer de hydraulische druk wordt afgeschakeld en deze in positie gehouden en vergrendeld moet worden voordat toegang verkregen kan worden tot de machine.
Wanneer er sprake is van restenergie zorgt een tijdsvertraging ervoor dat de sleutel enkel wordt vrijgegeven wanneer de energie is afgevoerd. Alle sleutels die energiebronnen hebben geïsoleerd moeten worden ingevoerd in de sleutelwisselunit voordat de 4 sleutels (mechanisch) worden vrijgegeven die toegang bieden tot het afgeschermde gebied.
In tegenstelling tot lockout-tagout verplicht een sleutelvergrendelingssysteem medewerkers om alle energiebronnen te isoleren en te vergrendelen voordat het mogelijk is om toegang te krijgen tot de beveiligde zone. Hiermee is dit systeem een technische ontworpen controle in plaats een administratieve controle.
