Betrouwbare onderhoudsveiligheid vraagt daarom om een combinatie van organisatorische maatregelen en technische hulpmiddelen. Twee oplossingen die in bulkindustrieën steeds breder worden toegepast zijn Lockout-Tagout (LOTO) en visuele spanningsindicatoren. Deze combinatie verkleint de kans op elektrische en mechanische incidenten aanzienlijk en ondersteunt een gecontroleerde, herleidbare werkwijze.
Complexe energiestromen in bulktransportinstallaties
Transportinstallaties voor bulkmateriaal maken gebruik van diverse energievormen, zoals:
- elektrische aandrijvingen voor transportbanden en schroefassen
- pneumatische leidingen voor transport of klepbediening
- hydrauliek voor afsluiters of doseersystemen
- restenergie in draaiende onderdelen zoals vliegwielen
- potentiële energie, bijvoorbeeld door productkolommen in silo’s
Tijdens onderhoud is het essentieel dat alle energievormen worden geïdentificeerd en veilig worden vrijgemaakt. Onverwachte bewegingen of resterende spanning kunnen anders leiden tot ernstig letsel.
Lockout-Tagout: het gecontroleerd isoleren van energie
LOTO wordt wereldwijd toegepast om installaties tijdens onderhoud fysiek te isoleren en te vergrendelen. Binnen bulkprocessen gebeurt dit onder andere op:
- hoofdschakelaars van transportbanden
- motoren van schroeftransporteurs
- pneumatische en hydraulische voedingen
- verdeelkasten en besturingskasten van silo-installaties
Toch blijft er vaak een cruciale vraag: is het circuit daadwerkelijk spanningsvrij?
Met name wanneer er meerdere energielijnen of verdeelkasten aanwezig zijn, kan er twijfel ontstaan. Visuele spanningsindicatoren bieden dan een belangrijke extra verificatie.
Visuele spanningsindicatoren: directe bevestiging van spanningsvrij werken
De Remlive spanningsindicatoren, sinds 2024 onderdeel van Fortress Safety, biedt een duidelijke visuele indicatie van spanning op een circuit. Dankzij permanente monitoring kunnen onderhoudsmonteurs zonder een kast te openen zien of er nog spanning aanwezig is.
Technische kenmerken van Remlive spanningsindicatoren:
- Twee types:
- Isolator Check (RL-24i): toont live spanning voor isolatie en géén indicatie na correcte isolatie.
- Phase Indicator: toont fasering en draairichting.
- Geschikt tot 1000 V AC (AC- en DC-toepassingen afhankelijk van type).
- Over¬spanningscategorieën OVC III (1000 V) en OVC IV (690 V).
- DIN-rail behuizing met compacte deurunit (IP66).
- Hoge interne impedantie, dus parallel aansluiten zonder circuitbelasting.
Deze eigenschappen maken de indicatoren zeer geschikt voor industriële omgevingen zoals bulkhandling, waar verschillende energiebronnen samenkomen.
Toepassing van visuele spanningsindicatoren in bulkinstallaties
Visuele spanningsindicatoren worden in bulkinstallaties toegepast op uiteenlopende plaatsen waar een snelle, duidelijke spanningscontrole wenselijk is. Dit kan variëren van verdeelkasten bij transportbanden en schroeftransporteurs tot motorbeveiligingskasten, pneumatische besturingsunits en besturingspanelen van doseer- en niveausystemen. In al deze situaties biedt een externe visuele indicatie een veilig en efficiënt verificatiemoment binnen een LOTO-procedure.
De indicator wordt niet op het apparaat of component zelf gemonteerd, maar in de schakel- of verdeelkast die de voeding naar het betreffende circuit verzorgt. Door de indicator parallel op de fasen (en indien relevant de nul) aan te sluiten, wordt de aanwezigheid van spanning direct weergegeven, zonder dat een kast hoeft te worden geopend of metingen moeten worden uitgevoerd.
Dit principe is ook bijzonder waardevol bij installaties die zich op hoogte, in krappe ruimtes of op minder toegankelijke plaatsen bevinden, zoals bovenop silo’s. Doordat de spanning centraal in de kast op de vloer wordt gecontroleerd, hoeft het onderhoudspersoneel de installatie ter plaatse niet te openen om spanningsvrij werken te bevestigen. Dat verkleint risico’s en versnelt de werkvoorbereiding.
Procedure voor veilig isoleren met aanvullende spanningscontrole
Bedrijven in de bulkindustrie hanteren steeds vaker een vaste, gestandaardiseerde werkwijze:
- Identificeren van alle energievormen – Elektrische, mechanische, pneumatische en hydraulische energielijnen worden in kaart gebracht.
- Isoleren en vergrendelen (LOTO) – Schakelaars, kranen, ventielen en voedingen worden vergrendeld met sloten en tags.
- Visuele verificatie via de Remlive spanningsindicator – De indicator bevestigt dat alle fasen spanningsloos zijn.
- Aanvullende test volgens norm (bijv. NEN 3140) – Eventuele restspanning wordt uitgesloten.
- Onderhoud uitvoeren en installatie vrijgeven
Procedures worden omgekeerd doorlopen na afronding van het werk.
Deze aanpak verlaagt het risico op onverwachte bewegingen en elektrische gevaren aanzienlijk.
Effect op procesveiligheid en beschikbaarheid
Het gebruik van LOTO in combinatie met visuele spanningsindicatoren biedt:
- verhoogde veiligheid door directe visuele controle
- sneller en efficiënter werk door minder handmatige metingen
- minder stilstand door betere procesvoorspelbaarheid
- duidelijke werkwijze voor intern en extern personeel
- betere naleving van normen zoals OSHA en NEN 3140
Onderhoudsveiligheid is een cruciaal onderdeel van betrouwbare bulkprocessen. Door Lockout-Tagout te combineren met visuele spanningsindicatoren uit de Remlive-serie kunnen bedrijven in de bulkindustrie risico’s beter beheersen en installaties sneller en veiliger vrijgeven. Vooral bij complexere transportsystemen en moeilijk bereikbare locaties, zoals silo-toppen, biedt deze combinatie een duidelijk voordeel in veiligheid, overzicht en bedrijfszekerheid.
Meer informatie over visuele spanningsindicatoren? Bezoek onze website!
Of bestel ze direct op onze webshop!
